Co na chrypkę
Spis treści:
- Chrypka przyczyny
- Jak pozbyć się chrypki
- Sposoby na chrypkę i utratę głosu:
- Domowe sposoby na chrypkę
- Chrypka bez bólu gardła
Chrypka to zaburzenie pracy strun głosowych krtani, objawiająca się zmianą barwy głosu. Może to świadczyć o nadmiernym obciążeniu strun głosowych np. u osób, które zmuszone są głośno mówić przez dłuższą chwilę np. nauczyciele, aktorzy, ale także o chorobie. Struny głosowe znajdują się w krtani i są fałdami błony śluzowej o dł.1,5 cm i szerokości o,5 cm. Wydostające się z płuc powietrze wprawia struny głosowe w drgania. Narządem odpowiedzialnym za powstanie głosu jest krtań, a większość schorzeń krtani, szczególnie jeśli dotyczy strun głosowych, powoduje występowanie chrypki. Przewlekła chrypka, która powstała z powodu nadwyrężenia głosu nie wymaga interwencji lekarza. Powodem do niepokoju powinna być chrypka utrzymująca się dłużej niż cztery tygodnie, bez dodatkowych objawów chorobowych. Wówczas należy udać się do lekarza na konsultację, aby wykluczyć poważniejsze choroby. Chrypka jest jednym z objawów przeziębienia w okresie jesienno-zimowym. Towarzyszy jej najczęściej uczucie suchości w jamie ustnej oraz nieprzyjemne drapanie i ból w gardle, a także kaszel. Taka chrypka samoistnie ustępuje wraz z zniknięciem objawów przeziębienia.
Chrypka przyczyny
- Wyrób medyczny leczniczy
- Suplement diety
- Pastylki do ssania
- nadwerężenie strun głosowych w wyniku głośnego mówienia, krzyczenia, śpiewania,
- podrażnienie krtani dymem tytoniowym lub suchym ogrzewanym lub klimatyzowanym powietrzem
- oddychanie zimą przez usta,
- zapalnie krtani wywołane w wyniku infekcji wirusowo-bakteryjnej,
- zażywanie niektórych leków np. w leczeniu astmy,
- przemęczenie i stres,
- alergia – chrypce towarzyszy duszność, świszczący oddech oraz załamywanie się głosu,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- niedoczynność tarczycy prowadząca do zmniejszenia napięcia strun głosowych,
- występowanie ciała obcego (guzki, polipy, brodawczaki) w obrębie fałd głosowych,
- nowotwory krtani lub strun głosowych- ciągle utrzymujący się zachrypnięty głos.
Chrypce towarzyszy suchość w ustach, duszność, problemy z przełykaniem oraz utrata masy ciała.
- palenie papierosów-dym papierosowy niszczy nabłonek dróg oddechowych i podrażnia go
- przewlekły alkoholizm
- uszkodzenie nerwu krtaniowego spowodowane na skutek nowotworu, neuropatii cukrzycowej lub uciskiem przez nadmiernie powiększony lewy przedsionek serca
Przyczyny chrypki mogą być wrodzone lub nabyte. Do przyczyn wrodzonych należą m.in. zespoły Downa, wrodzone wady i dysplazje krtani oraz torbiele krtani i guzy np. naczyniaki.
Nabyte przyczyny chrypki to głównie: stany zapalne, urazy krtani, zaburzenia endokrynologiczne - niedoczynność tarczycy, zaburzenia neurogenne np. choroba Parkinsona, działania uboczne leków np. kortykosteroidów, przeciwhistaminowych, nadciśnieniowych.
Jak pozbyć się chrypki
- picie dużej ilości płynów,
- maksymalne ograniczenie używania głosu,
- unikanie toksycznych oparów,
- nawilżanie pomieszczeń, aby zapobiec wysuszaniu błon śluzowych układu oddechowego,
- ociepleniu szyi,
- stosowanie środków przeciw przeziębieniowych i napotnych,
- stosowanie preparatów doustnych bez recepty na chrypkę np. z dodatkiem porostu islandzkiego które nawilżają struny głosowe i gardło,
- stosowanie inhalacji parą wodną lub naparem olejków eterycznych,
- nawilżanie gardła siemieniem lnianym,
- płukanie gardła naparem z szałwii i rumianku,
- unikanie substancji podrażniających struny głosowe takich jak: tytoń, kawa, alkohol, mocna herbata, gorące i ostre potrawy oraz zimne i suche powietrze.
Jeśli dolegliwości nie ustępują w ciągu kilku dni, lekarz może zalecić leczenie antybiotykami.
Sposoby na chrypkę i utratę głosu:
- dużą ulgę przynosi stosowanie tabletek do ssania na chrypkę takich jak: Vocaler, Isla, Tymianek i Podbiał, Boiron Homeovox, Boiron Homeogene, Fiorda, Strepsils, Cholinex, Halset, Tantum Verde
- syropy z babki lancetowatej i prawoślazu, lizaki na gardło Natursept
Łagodzą ból i podrażnienie gardła, nawilżają gardło działają kojąco na struny głosowe i zmniejszają uczucie drapania w gardle.
- aerozole do gardła: Glosal, Tantum Verde, Hascosept, ArgentinT,
- należy zażywać nie tylko witaminę C, ale również kapsułki do rozgryzania z witaminą A i E które działają nawilżająco i pokrywają błonę śluzową gardła,
- leki na chrypkę zawierające laktoferynę-naturalne białko, które odpowiada za nawilżenie śluzówki gardła i działanie antybakteryjne np. Laryng-Up,
- można stosować tabletki Emskie rozpuszczone w wodzie. Środek ten znosi obrzęk strun głosowych, który bywa przyczyną chrypki oraz ułatwia odkrztuszanie.
Domowe sposoby na chrypkę
Istnieje wiele domowych sposobów na walkę z uciążliwą chrypką.
- dobrym sposobem jest miód, propolis, wyciąg z porostu islandzkiego,
- bakteriobójczo działa syrop z cebuli, wyciąg z lipy, aronii, czy czarnego bzu,
- gorąca herbata z sokiem malinowym lub imbirem, ciepłe mleko z masłem i miodem,
- płukanie gardła roztworem soli kuchennej, który ma właściwości bakteriobójcze,
- pomocne są napary z szałwii i rumianku ,
- inhalacje z olejków eterycznych takich jak eukaliptusowy i sosnowy.
- Lek
- Pastylki do ssania
- Wyrób medyczny leczniczy
- Spray
Chrypka bez bólu gardła
W wyniku przewlekłej chrypki dochodzi do przerostowych lub zanikowych zmian na strunach głosowych. Wieloletnie eksploatowanie nadwerężonych strun głosowych może skutkować wystąpieniem polipów lub guzków na powierzchni strun. Czasami chrypka może wystąpić na skutek uszkodzenia nerwów krtani wywołanego nowotworem tarczycy lub płuc, powiększeniu serca, tętniaka aorty piersiowej. Niekiedy zmiana barwy głosu nie jest objawem choroby krtani a objawem refluksu żołądkowo - przełykowego. Powracająca do gardła i krtani kwaśna treść żołądkowa jest nie tylko przyczyną występowania zgagi, ale także chrypki, podrażniając fałdy strunowe powoduje ich obrzęk.
Charakterystycznym objawem w przypadku tego schorzenia jest występowanie chrypki głównie w godzinach rannych i jej ustępowanie w ciągu dnia. Przewlekła chrypka występująca rano, zwłaszcza u osób palących papierosy, może być wczesnym objawem raka krtani. Wczesne wykrycie tego nowotworu jest szansą ocalenia krtani.
Chrypka może pojawić się jako objaw zaburzeń głosu (dystonii) u osób pracujących głosem np. nauczycieli. Najczęściej spotykanymi objawami dystonii u nauczycieli są nawykowe chrząkania, uczucie suchości w gardle, okresowe zanikanie głosu i chrypka. Czynnościowe dystonie wyprzedzają zwykle pojawienie się organicznych zmian strun głosowych, czyli guzków. Guzki utrudniają prawidłowe zwarcie fonacyjne strun głosowych co powoduje, że głos jest ochrypły. Początkowo są to guzki miękkie, ustępujące często po ograniczeniu wysiłku głosowego, jednak nieleczone przechodzą w tzw. guzki twarde, wymagające leczenia chirurgicznego.
Chorzy z chrypką, która nie ustępuje po dwóch tygodniach leczenia przeciwzapalnego i przeciwobrzękowego powinni mieć wykonane przez laryngologa badanie krtani w celu wykluczenia choroby nowotworowej. Chrypkę nie powinni bagatelizować nałogowi palacze. Ignorować nie należy także chrypki u dziecka, które jest szczególnie podatne na infekcje bakteryjno-wirusowe i zapalenie krtani.