Jak wybrać najlepsze leki przeciwbólowe?

Ból głowy, mięśni, zęba czy stawów potrafi znacząco obniżyć jakość życia. Utrudnia normalne funkcjonowanie, w tym pracę zawodową i naukę. Niekiedy da się wyeliminować jego przyczynę, co skutkuje redukcją uciążliwych dolegliwości. Nie zawsze jest to jednak możliwe, przez co wdraża się objawowe leczenie bólu. Polega ono na podawaniu środków niwelujących nieprzyjemne objawy. Niektóre z nich są dostępne po okazaniu recepty, inne zaś bez przepisu lekarza. Jak wybrać lek przeciwbólowy?

Kiedy stosuje się leki przeciwbólowe?

Leczenie bólu stanowi standard we współczesnym świecie. Dziś nikt nie lekceważy dokuczliwych dolegliwości, które wywołują dyskomfort i odbierają radość życia. Na szczęście nie trzeba ich tolerować, ponieważ współczesna medycyna dysponuje wieloma skutecznymi lekami. Niektóre zwalczają silne dolegliwości, inne zaś radzą sobie wyłącznie z tymi o niewielkim nasileniu. Warto zaznaczyć, że wrażliwość na ból jest kwestią osobniczą. Nie wolno bagatelizować i umniejszać cudzych odczuć.

Leki przeciwbólowe podaje się, gdy występuje:

ból głowy,
ból mięśni,
ból stawów,
ból zęba,
ból zatok,
ból menstruacyjny,
ból towarzyszący chorobom nowotworowym,
ból pooperacyjny,
ból po złamaniu kości,
ból po poparzeniu skóry.

Jak wybrać lek przeciwbólowy?

Istnieją różne rodzaje leków przeciwbólowych. Swoje działanie opierają na substancjach aktywnych, które wykazują inny mechanizm działania. Jak wybrać lek przeciwbólowy? Należy uwzględnić m.in. poniższe kwestie.

1. Nasilenie bólu. Przy chorobach nowotworowych, operacjach i złamaniach kości zazwyczaj pojawiają się bardzo silne dolegliwości. Lekarze decydują wówczas o wdrożeniu leków narkotycznych na receptę. Wspomniane medykamenty oddziałują na receptory opioidowe w mózgu i rdzeniu kręgowym. Niestety, trzeba zachować dużą ostrożność i przyjmować je pod ścisłą kontrolą lekarza, mogą bowiem wywoływać silne uzależnienie. Niekiedy też prowadzą do odmiennych stanów świadomości. Towarzyszy im euforia i pobudzenie psychoruchowe. Po ich zażyciu znikają wszelkie zahamowania. Zauważono jednak, że podanie doustne zmniejsza ryzyko wystąpienia oznak euforii.

Istnieją leki opioidowe, które stosuje się na męczący, suchy kaszel. Bazują na kodeinie lub dekstrometorfanie.

Nienarkotyczne leki przeciwbólowe niekiedy są dostępne bez recepty. Na ich korzyść przemawia fakt, że nie powodują uzależnienia. Stanowią nieocenione wsparcie przy łagodnych dolegliwościach bólowych. Ponadto zwalczają gorączkę i działają przeciwzapalnie.

2. Stan zdrowia i indywidualne uwarunkowania. Niektóre choroby wykluczają stosowanie określonych leków przeciwbólowych.

3. Zgłaszane objawy. Przy reumatoidalnym zapaleniu stawów podaje się inne leki przeciwbólowe niż przy łagodnym bólu menstruacyjnym.

4. Wrażliwość na lek. Zaleca się, aby stosować najmniejszą możliwą dawkę, która łagodzi objawy. Jeśli tylko istnieje taka sposobność, najpierw podaje się słabsze leki, a dopiero później wdraża mocniejsze.

5. Wiek pacjenta. Dzieci nie mogą zażywać niektórych leków dopuszczonych dla osób dorosłych. Poza tym dobiera się ich postać, uwzględniając m.in. trudności z połykaniem. U najmłodszych stosuje się leki przeciwbólowe w postaci zawiesiny doustnej, czopków lub zastrzyków. U starszych dzieci wprowadza się tabletki.

6. Oczekiwany efekt. Niekiedy pacjent potrzebuje wyłącznie złagodzenia bólu. Zdarza się, że z powodu infekcji mile widziane jest też działanie przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. Poszczególne leki wykazują odmienną aktywność w tym zakresie.

Jakie są rodzaje leków przeciwbólowych?

Istnieją 2 główne rodzaje leków przeciwbólowych:

narkotyczne (opioidowe),
nienarkotyczne.

Nienarkotyczne leki przeciwbólowe niosą ze sobą mniej działań niepożądanych. Przede wszystkim osoba, która je zażywa, nie musi obawiać się uzależnienia. Nie oznacza to jednak, że nie powodują żadnych skutków ubocznych i wolno je stosować bez jakichkolwiek ograniczeń. Wręcz przeciwnie, zawsze rekomenduje się, aby zażywać ich jak najmniej, przestrzegając zaleceń lekarza lub producenta.

Leki przeciwbólowe bez recepty oddziałują na dwa rodzaje cyklooksygenazy – COX-1 i COX-2.

Do niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które ograniczają aktywność COX-1, zalicza się:

kwas acetylosalicylowy,
ketoprofen.

Niektóre leki przeciwbólowe hamują jednocześnie oba enzymy – COX-1 i COX-2, są to:

diklofenak,
ibuprofen,
naproksen.

Niżej wspomniane substancje aktywne ograniczają głównie aktywność COX-2, w mniejszym stopniu COX-1:

meloksykam,
nimesulid.

Przeciwwskazania do leków przeciwbólowych

Zawsze należy zapoznać się z treścią ulotki dołączonej do opakowania. Producent wymienia na niej przeciwwskazania do leków przeciwbólowych. Przy poszczególnych tabletkach są one odmienne. Można jednak wskazać pewne ogólne zalecenia. Leków przeciwbólowych bez recepty nie wolno stosować w przypadkach takich jak:

ciąża,
karmienie piersią,
alergia na którykolwiek ze składników,
wiek poniżej 15. roku życia,
przyjmowanie innych leków przeciwbólowych,
niewydolność narządów.

Zdarza się, że lekarz biorąc pod uwagę wyjątkowo trudną sytuację pacjenta, decyduje się na podanie leku przeciwbólowego. Np. przy ciąży ocenia, czy korzyści przewyższają ewentualne ryzyko.

Bezpieczne stosowanie leków przeciwbólowych – o czym należy pamiętać?

Bezpieczne stosowanie leków przeciwbólowych opiera się na kilku kluczowych zasadach.

Tabletki bez recepty przyjmujemy tylko wówczas, gdy jest to konieczne i uzasadnione. Lekki ból głowy czasem lepiej przeczekać, pijąc wodę na świeżym powietrzu, co skutkuje lepszym nawodnieniem i dotlenieniem organizmu.
Zawsze należy przestrzegać dawek zaleconych przez producenta. Nie wolno przyjmować więcej leku, nawet gdy odczuwa się silny ból.
Jeśli dolegliwości bólowe nie ustępują po 3-4 dniach, trzeba zgłosić się do lekarza.
Przed użyciem jakiegokolwiek leku należy zapoznać się z treścią ulotki dołączonej do opakowania.
Tabletek nie wolno zażywać, jeśli występują jakiekolwiek przeciwwskazania wymienione przez producenta.

Popularne leki przeciwbólowe bez recepty

Największą popularnością cieszą się leki przeciwbólowe bez recepty. Choć można je kupić bez przepisu lekarza, nie oznacza to, że wolno je stosować bez jakichkolwiek ograniczeń. Zawsze przestrzegaj sposobu dawkowania wskazanego przez producenta. Polacy mogą złagodzić łagodny ból głowy, mięśni lub stawów, sięgając po:

Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady medycznej