Jak wspomóc i stymulować rozwój mózgu dziecka?
Mózg to niezwykle ważny narząd, który steruje wieloma procesami, jakie zachodzą w organizmie. Kształtuje się już w życiu płodowym. Warto zadbać o to, aby czynniki zewnętrzne, w tym dieta i styl życia przyszłej mamy, wspierały rozwój mózgu dziecka. Należy wykluczyć używki, które mogą przyczynić się do wystąpienia poważnych zaburzeń i uszkodzeń. Spożywanie alkoholu w ciąży zwiększa ryzyko FAS. Uzależnione mamy rodzą dzieci, które w późniejszym życiu mają problemy z nauką i regulacją emocji. Jak wspomóc rozwój układu nerwowego u dziecka pod kątem zdrowotnym i psychologicznym?
Rozwój układu nerwowego u dziecka zaczyna się już w ciąży
Mózg dziecka zaczyna kształtować się już w łonie matki. Mając to na uwadze, rekomenduje się, aby kobiety w ciąży przyjmowały specjalne suplementy diety. Zawierają one składniki, które wspierają rozwój mózgu płodu. Kluczową rolę odgrywają kwasy omega-3 i kwas foliowy. Często menu przyszłych mam nie zaspokaja zapotrzebowania na te substancje odżywcze, dlatego trzeba je zażywać w postaci tabletek i kapsułek. Obecnie dużą popularnością cieszą się preparaty wieloskładnikowe. Warto zwrócić szczególną uwagę na następujące suplementy diety dla kobiet w ciąży:
Rozwój układu nerwowego u dziecka rozpoczyna się w ciąży. Niektóre substancje wspierają ten proces, np. białka, witaminy, minerały i kwasy omega-3. Inne mogą doprowadzić do poważnych uszkodzeń w obrębie jego struktur, co skutkuje niepełnosprawnością intelektualną i/lub ruchową. Kobiety, które spodziewają się dziecka, powinny unikać:
- alkoholu – przyjmowany nawet w niewielkich ilościach uszkadza neurony;
- wyrobów tytoniowych – obfitują w substancje smoliste, które mają działanie rakotwórcze i generują silny stres oksydacyjny. Wolne rodniki nieodwracalnie niszczą komórki mózgu;
- narkotyków;
- większości leków – wybrane antybiotyki wolno przyjmować tylko w wyjątkowych sytuacjach pod ścisłą kontrolą lekarza;
- energetyków.
Rozwój mózgu dziecka w pierwszych latach życia
Neurobiolodzy podkreślają, że rozwój mózgu dziecka zachodzi szczególnie intensywnie w ciągu pierwszych 3 lat. Gdy maluszek przychodzi na świat, posiada aż 100 miliardów komórek tworzących ten ważny narząd. Ich liczba nieustannie się zwiększa, podobnie jak objętość mózgu. Szacuje się, że ok. 3. roku życia stanowi 85% wielkości finalnej. Mózg dziecka osiąga wielkość mózgu dorosłego ok. 5. roku życia.
Rozwój układu nerwowego dziecka przebiega bardzo intensywnie, co pociąga za sobą duży wydatek energetyczny. Najlepiej, gdy wszystkie niezbędne substancje odżywcze dostarcza zdrowa i zbilansowana dieta. Niestety, młodzi ludzie coraz częściej borykają się z alergią. Ponadto wielu z nich odmawia spożywania niektórych potraw, owoców i warzyw. Zauważono, że ma to związek z dietą w pierwszych tygodniach życia. Dzieci karmione piersią przez matki, które spożywają różne produkty, chętniej poznają nowe smaki. Maluszki, którym podawano mleko zastępcze, bywają bardziej wybredne. Z drugiej strony chętniej jedzą rośliny krzyżowe (kapustę, brukselkę, kalafior, brokuły), bo posiadają goryczkę charakterystyczną dla preparatów mlekozastępczych.
Co wspiera rozwój mózgu dziecka?
Stwierdzono, że kluczową rolę odgrywają kwasy omega-3, a szczególnie wielonienasycony kwas linolenowy. Organizm wykorzystuje je w procesie mielinizacji neuronów. Komórki nerwowe pokrywają się warstwą tłuszczu, która pełni istotną funkcję w przesyłaniu impulsów nerwowych. Ponadto kwasy omega-3 wchodzą w skład kory mózgowej. Maluszki zazwyczaj nie spożywają zbyt wiele orzechów i tłustych ryb morskich. Z pomocą przychodzą im suplementy diety z kwasem DHA takie jak:
Rozwój układu nerwowego to też stymulacja mózgu dziecka
Układ nerwowy dziecka nie tylko potrzebuje substancji odżywczych. Rozwija się dzięki odpowiedniej stymulacji intelektualnej. Niezwykle ważną rolę, o której mówi się niewiele, odgrywa więź z opiekunami. Najlepiej, gdy rodzice pozostają responsywni i prawidłowo odpowiadają na potrzeby młodego człowieka. Co wspiera rozwój mózgu dziecka?
Jak rozwijać umysł niemowlaka?
Warto do niego dużo mówić, brać go na ręce i oswajać z dotykiem. Najmłodsze dzieci nie mają w pełni wykształconego wzroku, dlatego nie widzą feerii barw. Początkowo należy stymulować je poprzez dźwięki, w tym kojącą muzykę kołysanki. Niemowlęta można też głaskać i bawić się z nimi, pokazując im grzechotkę.
Dlaczego rozmowa z dzieckiem jest tak ważna dla rozwoju układu nerwowego?
Rozmowa z dzieckiem nie tylko pomaga mu poznać słownictwo, ale także oswoić się z mową ciała. Młody człowiek uczy się rozpoznawać nastroje rodziców i ich emocje. Warto utrzymywać z nim kontakt wzrokowy i wysyłać wspierające komunikaty.
Stymulacja mózgu dziecka poprzez urozmaicenie rutyny
Młody człowiek potrzebuje stabilnych ram. Przewidywalność zapewnia mu poczucie bezpieczeństwa. Rutyna mu służy, dlatego jasna organizacja rozkładu dnia jest wskazana. Trzeba określić czas na sen, zabawę i wskazać stałe pory posiłków. Mózg rozwój odnotowuje wówczas, gdy wprowadza się drobne urozmaicenia. Np. codziennie organizuje się dla dziecka inną zabawę, zabiera go do różnych parków w mieście etc.
Rozwój układu nerwowego a poznawanie świata wszystkimi zmysłami
Rozwój układu nerwowego człowieka przebiega prawidłowo, gdy można eksplorować otaczający świat wszystkimi zmysłami. Dzieci lubią jeść rękami, zrzucać zabawki z wózka, obserwować samochody etc. Warto pozwolić im, aby oswoiły się ze światem, wykorzystując do tego wszystkie zmysły. Rodzic powinien im w tym towarzyszyć, aby nie wyrządziły sobie krzywdy.
Dawanie dobrych wzorców – jak wpływa na rozwój układu nerwowego?
Rozwój mózgu to także nauka, która opiera się na modelowaniu zachowań dorosłych. Jeffrey Young uważa, że pierwsze lata życia są kluczowe. Kształtują się wówczas schematy, czyli wzorce, które pomagają zrozumieć otaczający świat. Niektóre z nich okazują się wspierające, np. rodzic nazywa emocje dziecka i pokazuje mu, że nie zawsze pozostają tożsame z faktami. Stanowią sygnały, które o czymś informują. Od opiekunów zależy, czy dziecko nauczy się je regulować i powstrzymywać np. przed wybuchami złości.
Czasem rodzice nieświadomie zaszczepiają w swoich pociechach dysfunkcyjne schematy. Wspomniane wzorce utrudniają im funkcjonowanie w codziennym życiu i nawiązywanie relacji międzyludzkich. Opierają się na utrwalonych połączeniach synaptycznych, które zmienią się jedynie wskutek dłuższej pracy psychoterapeutycznej. Warto zastanowić się, jakie wzorce wspierają rozwój mózgu dziecka, a następnie je przekazywać. Można wyposażyć pociechę w wiele przydatnych umiejętności: samoregulację emocji, asertywność, otwartą komunikację i ciekawość świata.
W pewnym sensie rozwój mózgu nigdy się nie kończy. Każdego dnia człowiek uczy się nowych rzeczy i zdobywa cenne informacje. Dzięki wysokiej plastyczności tego narządu można zmienić dysfunkcyjne wzorce zachowań na bardziej adekwatne. Sprzyja temu zbilansowana dieta i aktywność intelektualna.
Zostaw komentarz Anuluj odpowiedź