Olejki eteryczne -właściwości oraz zastosowanie

Czym są olejki eteryczne?

Olejki eteryczne– lotne substancje zapachowe, znane były już w rozwiniętych kulturach starożytnego Egiptu, Indii czy Macedonii.

Olejki eteryczne są to silne koncentraty uzyskiwane z pachnących części roślin w wyniku: destylacji parowej, ekstrakcji rozpuszczalnikami organicznymi, wyciskania. Pozyskuje się je z niemal 2000 roślin występujących głównie w strefie zwrotnikowej. Olejki eteryczne występują we wszystkich częściach roślin takich jak: kwiaty, liście, łodygi, nasiona, korzenie.

Olejki eteryczne zaliczamy do leków ziołowych, jednak ze względu na duże stężenie zawartych w nich substancji olejki mają zdecydowanie silniejsze działanie od tradycyjnych mieszanek i wyciągów ziołowych.

Olejki eteryczne mają zastosowanie w lecznictwie tzw. aromaterapia, wywierają korzystne działanie na zdrowie fizyczne i psychiczne. Mogą być podstawowym środkiem leczniczym w stanach długotrwałego przygnębienia, rozdrażnienia, stresu i przemęczenia. Można je stosować jako podstawowy lub wspomagający środek w leczeniu wielu schorzeń. Olejki eteryczne są stosowane w leczeniu różnych dolegliwości od bólu głowy, reumatyzmu, problemów z trawieniem, infekcji dróg oddechowych. Dużą zaletą aromaterapii jako metody leczniczej jest możliwość stosowania jej w połączeniu z innymi sposobami leczenia. Olejki eteryczne nie wchodzą w interakcje z innymi preparatami farmaceutycznymi.

Najpopularniejsze formy aromaterapii to:

masaż aromatyczny– masowanie całego ciała lub tylko tych części w którym odczuwane są dolegliwości. Wykonuje się go ze środkiem poślizgowym np. oliwą roślinną z dodatkiem olejków eterycznych 2- 3 krople olejku na 5 ml oliwy roślinnej np. oliwa z oliwek, olej słonecznikowy
kąpiel aromatyczna– wykonywane w ciepłej wodzie z dodatkiem 3 do 8 kropli olejków, czas trwania kąpieli do 30 minut, podczas kąpieli aromaterapeutycznej, nie dodajemy płynów do kąpieli
inhalacje aromatyczne

wdychanie oparów olejków podgrzewanych np. w lampce aromatycznej

kompresy aromatyczne: chłodne okłady są stosowane przy migrenie, bólach głowy, opuchliznach i nadwyrężeniach mięśni i stawów, natomiast ciepłe kompresy stosuje się przy bólach mięśni, reumatyzmie artretyzmie i w stanach zapalnych tkanki włóknistej oraz ropniach. Okład taki powinno się utrzymywać się na skórze do około 2 godzin

Z zabiegów z wykorzystaniem olejków eterycznych konieczne jest przestrzeganie zasad bezpieczeństwa ze względu, że olejki eteryczne są silnymi koncentratami:

kobiety w ciąży powinny unikać następujących olejków: bazylia, brzoza, szałwia, goździk, jaśmin, majeranek, rozmaryn
nie należy opalać się 6 godzin po zastosowaniu olejków cytrusowych
osoby cierpiące na epilepsję powinny unikać olejków: koper, rozmaryn
nie należy stosować olejków bez rozcieńczania
nie należy stosować olejków doustnie
osoby mające skłonności do alergii powinny stosowanie olejków poprzedzić testem kontrolnym, czyli krople olejku rozpuścić w łyżeczce oliwy roślinnej i wetrzeć w małą powierzchnię skóry na mostku lub za uchem i pozostawić na 12 godzin do obserwacji, jeśli nie wystąpią reakcje alergiczne np. zaczerwienienie olejek można stosować.

Właściwości i skuteczność olejków eterycznych

łączą się z tłuszczami i alkoholami
olejki są nierozpuszczalne w wodzie
mają złożony skład chemiczny: kwasy, fenole, estry, aldehydy, kumaryny
mają intensywny aromat
uwalniają się pod wpływem ciepła
większość z nich ma działanie przeciwbólowe, przeciwgrzybiczne, antybakteryjne, przeciwzapalne antywirusowe, uspokajające, odprężające
bardzo dobrze wnikają w skórę i przenikają przez błony śluzowe

Olejki mają zróżnicowane działanie, dlatego istnieje możliwość znalezienia odpowiedniego olejku do odpowiedniego schorzenia, choroby czy dolegliwości.

Olejki eteryczne oprócz zastosowania do inhalacji i kąpieli znajdują także zastosowanie w saunach, do aromatyzacji powietrza w domach. Znalazły także zastosowanie w kosmetyce jako dodatek do kremów, żeli do kąpieli, szamponów, odżywek i wcierek do włosów a także do produkcji perfum. Najczęściej wykorzystuje się olejek herbaciany, różany oraz lawendowy.

Rodzaje olejków eterycznych

Należy stosować tylko olejki eteryczne wysokiej jakości. Należy stosować olejki eteryczne z przekonaniem o ich leczniczych właściwościach czerpiąc przyjemność z piękna zapachów. Do najczęściej stosowanych olejków zalicza się:

Olejek eukaliptusowy– inhalacje w ostrych i przewlekłych stanach zapalnych dróg oddechowych, zapaleniu oskrzeli, przeziębieniach z kaszlem i katarem, zapaleniu zatok, upłynnia zalegający śluz, do nacierań w bólach reumatycznych jako środek rozgrzewający

Olejek sosnowy działanie: wykrztuśne, łagodnie odkażająco, antyseptycznie, zwiększa odporność, przeciwgrzybiczne, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo, ma zastosowanie w inhalacjach górnych dróg oddechowych, rozgrzewające masaże (bolące mięśnie) znosi przemęczenie ciała i ducha.

Olejek lawendowy– łagodzi bóle różnego pochodzenia, uspokaja, wycisza, koi zszarpane nerwy (przepracowanie, stres, bezsenność), ma zastosowanie do kąpieli, masaży, kominków zapachowych, koi ukąszenia owadów, leczy wypryski i zadrapania, w leczeniu łupieżu i trądziku.

Olejek imbirowy posiada następujące właściwości lecznicze: stosowany przy braku apetytu, w dolegliwościach żołądkowych, biegunce, bólach brzucha, niestrawności i przeciw chorobie lokomocyjnej, migrenach, podczas infekcji dróg oddechowych, kaszlu, zapaleniu oskrzeli, często stosuje się go zewnętrznie jako środek przeciwbólowy oraz do leczenia oparzeń

Olejek melisowy– stany ogólnego pobudzenia nerwowego, zaburzenia rytmu serca, bezsenność, uczucie niepokoju, wyczerpanie nadmierną pracą umysłową

Olejek miętowy– wykazuje działanie aseptyczne przeciwzapalne stosuje się w bólach głowy, dreszczy, nudności, biegunek, wzdęć, wrzodów żołądka, zespół jelita drażliwego, kataru, ma działanie odprężające, świeży i orzeźwiający zapach mięty pieprzowej może być wykorzystywany w ramach poprawy koncentracji, skupienia oraz pamięci.

Olejek walerianowy- ma działanie uspokajające, przeciwskurczowe, przeciwdrgawkowe, przeciwzapalne stosowany jest w nerwicach, stanach lękowych, drażliwości, bezsenności i zaburzeniach czynności przewodu pokarmowego

Olejek anyżowy -działa wykrztuśnie, rozkurczowo, wiatro- pędnie także pobudzająco laktację, działa w niewielkim stopniu przeciwbakteryjnie

Olejek jaśminowy- wahania emocji, poprawia nastrój, stosowany w kąpielach, masażu, jako dodatek do olejowania włosów, balsamów i oliwek do ciała, łagodzi podrażnienia, wzmacnia skórę kruchą, wrażliwą skłonną do pękających naczynek.

Olejek goździkowy - silne działanie przeciwbólowe, wspomaga leczenie reumatyzmu, nerwobólów, jest używany w przypadku ostrego bólu zęba wywołanego ostrym zapaleniem miazgi oraz do dezynfekcji kanałów korzeni zębowych, ma właściwości przeciwbakteryjne, wzmacnia system odpornościowy, odświeża i dodaje sił witalnych

Olejek z drzewa herbacianego ma silne działanie antyseptyczne, bakteriobójcze, antywirusowe w zwalczaniu trądziku, łuszczycy, łupieżu, grzybicy, może być stosowany w ramach inhalacji podczas kataru lub zapalenia dróg oddechowych. Niewskazany dla kobiet w ciąży i dzieci poniżej 3 lat.

Olejek tymiankowy ma działanie wykrztuśne, antyseptyczne przeciwskurczowe, przeciwreumatyczne, bakteriobójcze, antyseptyczne, wykrztuśne, przeciw infekcyjne.

Olejki eteryczne a choroba zatok.

Chore zatoki to bardzo dokuczliwa przypadłość.

Zapalenie zatok, katar to stan, w którym chorobotwórcze bakterie doprowadzają do rozwoju stanu zapalnego w śluzówce nosa przez co prowadzi do zatkania drożności przewodów nosowych, wówczas to zmysł węchu i powonienia jest upośledzony. W przypadku zatkanych zatok skuteczna jest inhalacja z mieszanki kilku olejków eterycznych: eukaliptusowego, rozmarynowego, anyżowego, tymiankowego, która rozrzedza zalegającą wydzielinę w nosie, ułatwia odkrztuszanie wydzieliny, która spływa do gardła, powoduje nawilżenie dróg oddechowych.

Zabieg inhalacji można wykonać za pomocą specjalistycznego inhalatora, nebulizatora. Do inhalacji zatok najlepiej sprawdzają się olejki o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym oraz rozrzedzające zalegającą wydzielinę takie jak: eukaliptusowy, rozmarynowy, miętowy, sosnowy tymiankowy, z drzewa herbacianego. Olejki stosowane do inhalacji zatok wydzielają intensywny zapach, który podrażnia śluzówkę nosa i powoduje pozbywanie się nadmiernego śluzu z dróg oddechowych. Olejki eteryczne, aby nie straciły swoich właściwości leczniczych należy przechowywać w butelkach szklanych w temperaturze 15 -20°C i chronić od światła. Zabieg inhalacji zatok powinno stosować się przez 5 dni 3 razy dziennie. Inhalacji zatok olejkami eterycznymi należy unikać w przypadku:

wysokiej gorączki
przy ropnym zapaleniu gardła lub nosa
przy niewydolności oddechowo- krążeniowej
w ciąży

Jakie olejki eteryczne wybrać dla dzieci i niemowląt?

Z dobroczynnego działania olejków eterycznych mogą korzystać nie tylko dorośli, w odpowiednich dawkach można ich również używać do leczenia dolegliwości dzieci a także i niemowląt. Najczęściej olejki mogą pomóc dziecku w przypadku:

kaszlu
ból gardła
siniaków i bólu po uderzeniach
słonecznych oparzeniach skóry
przeciwdziałania ukąszeniom kleszczy i komarów
nadpobudliwości nocnej
zaburzeń koncentracji

Należy unikać ich stosowania u niemowląt poniżej 3 miesiąca życia. Najlepiej, żeby były certyfikowane ze składnikami pochodzącymi z upraw ekologicznych. Olejki eteryczne ze względu na działanie drażniące takie jak mentol, eukaliptus należy nie stosować u niemowląt. Olejki eteryczne w naturalny sposób leczą objawy przeziębienia i infekcji. Bardzo dobrze sprawdzają się w leczeniu kataru, przekrwienia błon śluzowych górnych dróg oddechowych, mają działanie bakteriobójcze i łagodzą objawy przeziębienia. Olejki eteryczne są skutecznym sposobem na walkę z objawami przeziębienia u dzieci. Są naturalną metodą leczenia bez efektów ubocznych, pomagają zwalczać zakażenia i wzmacniać system odpornościowy. Można je stosować w postaci inhalacji parowych lub podczas kąpieli. Najczęściej u dzieci stosuje się plastry na katar nasączone olejkami naklejane na ubranka bądź żeli służących do wcierania bezpośrednio w skórę. Zapewniają one spokojny sen i łagodzą problemy z oddychaniem. W przypadku dzieci powyżej 3 miesięcy niektóre olejki mogą być stosowane w celu ułatwienia zasypiania, uspokojenia łagodzenia bólu. Olejki eteryczne pomocne są również w przypadku kolki: 2- 3 krople rozpuścić w dwóch łyżkach oleju bazowego i przygotowanym roztworem masować brzuszek niemowlaka ruchami okrężnymi.

Olejki eteryczne od 3 roku życia

olejek eteryczny lawendowy - relaksuje, wspiera dobry głęboki sen, przyspiesza gojenie ran i poparzeń ogranicza świąd przy atopowym zapaleniu skóry
eteryczny olejek pomarańczowy– dodaje energii, uspokaja podnosi nastrój a także wspiera odporność - działa wzmacniająco w okresie przeziębieniowym a także wzmacnia apetyt pobudzając ślinianki -uruchamia uczucie głodu
eteryczny olejek tymiankowy– odtyka nos, działa wzmacniająco i antyseptycznie na górne drogi oddechowe
eteryczny olejek pichtowy– rozgrzewający, bardzo dobry środek na przeziębienia i choroby górnych dróg oddechowych ma zastosowanie jako olejek antybakteryjny

Olejki eteryczne dla dzieci od 6 roku życia

eteryczny olejek z drzewa herbacianego– olejek antybakteryjny i antygrzybiczny, czy bardzo świetny na trądzik, łupież i ukąszenia owadów
olejek z oregano tak zwany naturalny antybiotyk bakteriobójczy i przeciwbólowy bardzo silny olejek antybakteryjny

Olejki eteryczne dla dzieci od 10 roku życia

Olejek eukaliptusowy-

rozgrzewający, oczyszczający zatoki, wykrztuśny, stosowany jako olejek antyseptyczny

Olejki eteryczne to substancje o naturalnych właściwościach leczniczych, które stymulują i pomagają organizmowi zwalczać zakażenia i wzmacniać system odpornościowy, bardzo pomocne są w terapiach na przykład w antybiotykoterapii. Są naturalną metodą leczenia która nie niesie za sobą efektów ubocznych.