Najczęstsze powikłania po Covid –19
- Możliwe powikłania u dorosłych
- Jakie badania warto wykonywać po przebyciu Covid- 19.
- PIMS- zespół po covidowy u dzieci
- Jak rozpoznać PIMS
- Jak wspierać organizm po koronawirusie
Covid19 - ostra choroba zakaźna układu oddechowego, wywołana zakażeniem wirusem SARS–COV-2. Większość pacjentów ma łagodne objawy i dobre rokowania. Jednak u niektórych pacjentów zakażenie może prowadzić do zapalenia płuc lub niewydolności wielonarządowej, posocznicy, wstrząsu septycznego oraz śmierci. Każdy przypadek Covid-19 ma indywidualny przebieg. Najczęściej występujące objawy to:
- gorączka
- kaszel
- zmęczenie
Rzadziej występujące objawy:
- ból mięśni
- ból gardła
- ból głowy
- utrata smaku i zapachu
- wysypka skórna lub przebarwienie palców u rąk i stóp
- odkrztuszanie plwociny, krwioplucie, ból w klatce piersiowej.
Niekiedy mogą występować wyłącznie objawy żołądkowo jelitowe co może wynikać z zakażenia drogą pokarmową. Najczęstszy okres wylęgania wirusa wynosi do 14 dni.
Możliwe powikłania u dorosłych
Większość pacjentów wraca do pełni zdrowia w ciągu kilku tygodni, ale niektóre osoby, które przeszły Covid 19, mogą odczuwać dolegliwości, nawet po łagodnym przebiegu infekcji i mogą trwać tygodniami a nawet miesiącami. Problem ten dotyczy od 10 do 30% osób zakażonych koronawirusem, również ludzi młodych, którzy nie mieli żadnych problemów ze zdrowiem. Podział postaci Covid 19:
- ostry Covid 19– dolegliwości i objawy trwające do 4 tygodni
- przedłużający się objawowy Covid19 –dolegliwości i objawy trwające od 4 do 12 tygodni
- zespół post Covid 19– dolegliwości i objawy trwające dłużej niż 12 tygodni i nie wynikają z innego rozpoznania i dotyczy 1 do 3% zakażonych.
Do przedłużających się powyżej 3 tygodni objawów Covid-19 należą:
- duszność
- kaszel
- zmęczenie
- ze strony układu sercowo- naczyniowego (ucisk i ból w klatce piersiowej, kołatanie serca)
- neurologiczne- psychiatryczne (zaburzenia koncentracji i pamięci, bóle głowy, zaburzenia snu, zawroty głowy)
- ze strony przewodu pokarmowego– bóle brzucha, nudności, biegunka, zaburzenia apetytu
- ze strony narządów zmysłów i gardła (bóle uszu, szumy uszne, zaburzenia węchu i smaku, ból gardła)
- dolegliwości bólowe w obrębie mięśni i stawów
- osłabiony układ odpornościowy- efektem są częste infekcje
Jednym z najbardziej dokuczliwych powikłań po COVID-19 jest przewlekłe, poważne zmęczenie. Objaw ten, wedle różnych badań, zgłasza nawet ponad 50 proc. osób wypisanych ze szpitali. Zmęczenie bywa tak silne, że trudno wstać z łóżka lub pracować dłużej, niż kilka godzin. Często występuje również u osób, które łagodnie przechodziły zakażenie koronawirusem i nie wymagały hospitalizacji. Póki co nie jest jasne, dlaczego koronawirus powoduje zmęczenie: jak jednak przypuszczają badacze, syndrom chronicznego zmęczenia może mieć związek z nadal toczącym się w organizmie lekkim stanem zapalnym. Wśród następstw infekcji SARS- CoV- 2 zaobserwowano zapalenie mięśnia sercowego, niewydolność krążenia, zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie, poinfekcyjne zapalenie mózgu. Groźne dla zdrowia są powikłania zakrzepowo–zatorowe. Zaburzenia krzepliwości krwi w obrębie naczyń płucnych występują już podczas ostrej infekcji. Koronawirus uszkadza naczynia krwionośne, zwiększa krzepliwość krwi, może doprowadzić do zakrzepicy kończyn dolnych, jamy brzusznej, zatorowości płucnej oraz wystąpienia udaru mózgu. U wielu ozdrowieńców utrzymują się zmiany śródmiąższowe w obrębie płuc, bliznowacenie tkanek(włóknienie) upośledzające ich funkcje, z narastającymi dusznościami. Ryzyko poważnych powikłań rośnie u osób starszych oraz tych cierpiących na schorzenia przewlekłe. Z nieco mniejszą częstotliwością obserwuje się je u osób młodych.
Jakie badania warto wykonywać po przebyciu Covid- 19.
Kondycja organizmu po przejściu koronawirusa bywa znacznie osłabiona. Warto wykonać wówczas szereg badań, który poinformują nas i lekarza o skutkach infekcji SARS-Cov-2. Pacjenci, którzy byli hospitalizowani i wymagali tlenoterapii z powodu Covid -19 powinni być skontrolowani przez lekarza miesiąc po wypisie ze szpitala. Po 12 tygodniach powinni mieć wykonane następujące badania:
- RTG klatki piersiowej
- EKG serca
- spirometrię
- tomografię komputerową i rezonans magnetyczny klatki piersiowej
- badania pod kątem zakrzepicy
W zależności od stwierdzonych nieprawidłowości lekarz może zlecić wykonanie dodatkowych badań między innymi: morfologię z oceną odsetka białych krwinek, poziom elektrolitów, białka CRP, enzymy wątrobowe, parametry funkcji nerek, kreatyninę, ferrytynę, TSH i badanie hormonów tarczycy, badanie ogólne moczu, poziom D-dimerów. Terapia uzależniona jest oczywiście od stwierdzonych nieprawidłowości. Po wykluczeniu ciężkich powikłań Covid-19, opiera się ona na leczeniu objawowym i wspomagającym rekonwalescencję na przykład rehabilitację pulmonologiczną.
PIMS- zespół po covidowy u dzieci
Wieloukładowy zespół pocovidowy u dzieci to całkowicie nowa choroba, której pochodzenie nie jest jeszcze do końca wyjaśnione, także rozwiązania na skuteczną terapię są poszukiwane. Dotyczy dzieci, które przeszły infekcje bez lub skąpo objawowo, uważana jest za powikłanie zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2. Ze względu na podobieństwo objawów była rozpoznawana jako zespół Kawasaki.
Jak rozpoznać PIMS
Na początku PIMS objawia się zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego, podobnie do objawów zapalenia wyrostka robaczkowego. Do innych objawów zespołu PIMS zalicza się:
- zaburzenia układu krążenia: zaburzenia rytmu serca, tętniaki tętnic wieńcowych
- zaburzenia funkcjonowania układu oddechowego: duszący kaszel, ból w klatce piersiowej, zapalenie płuc
- zaburzenie funkcjonowania układu nerwowego, porażenie nerwów obwodowych, apatia, drażliwość, silne bóle głowy
- zaburzenia układu moczowego- bezmocz, ostre zapalenie nerek
W rozpoznaniu PIMS stosuje się diagnostykę laboratoryjną. Cechą charakterystyczną jest wysokie stężenie białka w osoczu, a także markerów wskazujących na uszkodzenie mięśnia sercowego. Ponadto u dzieci występuje: hipoalbuminemia, hiponatremia oraz niedokrwistość. Wykonuje się także testy na obecność przeciwciał przeciwko Covid 19, które potwierdzają, czy pacjenci przeszli zakażenie Covid 19. W przypadku stwierdzenia PIMS dzieci powinny być hospitalizowane. Ze względu na wysoką gorączkę u niektórych dzieci może wystąpić niewydolność lewokomorowa i wstrząs, czyli stan zagrażający życiu. Późne rozpoczęcie leczenia może prowadzić do groźnych powikłań w postaci tętniaków tętnic wieńcowych ze względu na możliwość zaburzeń kardiologicznych. W trakcie leczenia należy wykonywać Ekg serca i Echo serca. Zaleca się również wykonanie tomografii komputerowej klatki piersiowej, nawet w przypadku braku objawów ze strony układu oddechowego, USG jamy brzusznej, aby ocenić zgrubienia ściany jelit, stan zapalny wyrostka robaczkowego, pogrubienia pęcherzyka żółciowego. Terapia PIMS polega na:
- płynoterapii
- leczeniu imunusupresyjnym
- leczeniu przeciwzakrzepowym
- antybiotykoterapii
Śmiertelność na PIMS szacuje się 1- 2%.
Jak wspierać organizm po koronawirusie
Covid- 19 to ogromne obciążenie dla naszego organizmu. Objawy Covid- 19 mogą czasami utrzymywać się nawet przez kilka miesięcy. Wirus może uszkodzić płuca, serce i mózg, ale dolegliwości mogą dotyczyć praktycznie każdego narządu. Oczywiście wiele zależy od stopnia zaawansowania objawów w trakcie zakażenia a także naszego wieku, ewentualnych chorób współistniejących, przyjmowanych leków oraz trybu życia.
Zakażenie SARS-CoV- 2 zawsze warto skonsultować indywidualnie z lekarzem. Na podstawie wyników badań lekarz dobierze odpowiednią formę leczenia, jednym z rozwiązań jest skierowanie na pobyt rehabilitacyjny w ośrodku wyspecjalizowanym w pomocy ozdrowieńcom.
Warto skorzystać z pomocy fizjoterapeutów, którzy zaproponują właściwą formę ruchu, mając na uwadze ogólny stan zdrowia i rodzaj występujących powikłań. Jeśli w trakcie leczenia była stosowana intubacja mogło dojść do problemów z połykaniem oraz emisją głosu. Dlatego dodatkową formą rehabilitacji jest praca nad oddechem.
Stosowana rehabilitacja znacznie skraca okres występowania efektów ubocznych przebytej choroby i pozwala w szybszym tempie wrócić do zdrowia i pełnej sprawności dzięki ćwiczeniom oddechowym a także ćwiczeniom, które mają poprawić naszą ogólną mobilność. Po zakończeniu infekcji ważna jest także zbilansowana dieta zapewniająca organizmowi niezbędne składniki odżywcze, bogata w witaminy i minerały. Do odzyskania formy po koronawirusie skuteczne będą: spacery o systematycznie zwiększanym tempie oraz ćwiczenia wzmacniające mięśnie. Większość pacjentów po przechorowaniu Covid 19 wraca do zdrowia i normalnej aktywności u niektórych chorych rozwijają się jednak cięższe objawy na przykład duszności i trudności z oddychaniem. Należy zadbać o wzmocnienie odporności organizmu poprzez stosowanie np. suplementów diety dostępnych w aptece bez recepty zawierających witaminy i minerały takich jak: Supradyn, Centrum, Falvit, Bodymax, Vitotal, Acti-Vitaminer.
- Suplement diety
Korzystne jest picie herbatek owocowych, soku z malin, bzu czarnego, aloesu.
Komentarz (01)
-
Emilsie 25, 2021Statystyki są dość przerażające... Sceptyczne osoby mówią że COVID jest jak grypa, ale już zapominają, że są przecież badania, wystarczy nawet przeczytać opinie pulmunologów, żeby wiedzieć, że COVID może mieć dużo gorsze konsekwencje niż grypa, polecam sobie poczytać: https://www.zdrowykregoslup.pl/jakie-sa-najczestsze-objawy-koronawirusa/.