Witaminy z grupy B-właściwości i funkcje
- Właściwości
- Rodzaje witamin z grupy B:
- Kto powinien suplementować witaminy z grupy B?
- Suplementacja witaminą B complex
Właściwości
Witaminy B to związki organiczne, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka. Są rozpuszczalne w wodzie i zalicza się do nich: B1, B2, B3, B4, B5, B6, B7, B8, B9, B10, B11, B12, B13, B15, B17.
Witaminy z grupy B wpływają na prawidłowy stan zdrowia psychicznego, przede wszystkim są odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Witaminy z grupy B mają następujące działanie:
- łagodzą napięcie nerwowe
- pozytywnie wpływają na nastrój
- poprawiają sprawność intelektualną
- biorą udział w procesach metabolicznych m. in. przyswajanie węglowodanów, dostarczają energię dla całego organizmu
- wchodzą w skład wielu enzymów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu
Rodzaje witamin z grupy B:
Witamina B1 (tiamina)
Jest jedną z najważniejszych dla człowieka witamin z grupy B. Pełni następującą rolę:
- odpowiada za pracę układu nerwowego, mięśni i serca
- wspomaga pracę układu sercowo – naczyniowego
- pomaga w leczeniu chorób nerek i innych niektórych chorób np. półpasiec
- wpływa na odporność i rozwój kości
Skutki niedoboru tej witaminy to: zaburzenia pamięci, brak łaknienia, wahania nastrojów, porażenie nerwów, osłabienie mięśniowe, obniżone ciśnienie krwi, hipotermia, choroba beri – beri.
Tiamina występuje w łupinach nasiennych zbóż oraz w wątrobie, mleku, żółtku jaj, orzechach oraz drożdżach. Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, stosowana jest doustnie. Wchłanianie z przewodu pokarmowego jest ograniczone w ciągu doby wchłania się maksymalnie 10 mg. Ilość ta całkowicie wystarcza dla uzupełnienia ewentualnych niedoborów. Jeśli celem leczenia jest wprowadzenie większych ilości witaminy B1 (neuralgia) to wówczas stosuje się ja w postaci wstrzyknięć domięśniowych.
Witamina B2 (riboflavin)
Jest to substancja bardzo rozpowszechniona w przyrodzie, występuje w drożdżach, mleku, wątrobie, jajach, mięsie, jest to witamina biorąca udział we wzroście.
Objawy awitaminozy to:
- zahamowanie wzrostu
- zaburzenia skórne
- owrzodzenia w kącikach ust (zajady)
- zapalenie języka i błony śluzowej jamy ustnej
- zapalenie spojówek
- trądzik różowaty
Zapotrzebowanie dobowe wynosi 1-3 mg dziennie, dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, przeważnie stosuje się ją doustnie. Większe dawki są wskazane w zaburzeniach przewodu pokarmowego, w chorobach wątroby lub skóry, w o owrzodzeniach kącików ust, skurczach mięśniowych oraz zapobiegawczo w ciąży. Nadmiar wit.B2 wydalany jest przez nerki.
Witamina B3 (niacyna)
Ważna witamina dla układu hormonalnego, bierze udział w syntezie testosteronu, progesteronu i estrogenu.
Wpływa na:
- wzrost produkcji czerwonych krwinek
- prawidłową pracę układu pokarmowego
- obniża poziom cholesterolu
Skutki niedoboru:
- przebarwienia skórne
- stany zapalne jamy ustnej
- zapalenia nerwów
Witamina B4
Ma duży wpływ na rozwój płodu, polecana jest kobietom w ciąży, zapewnia rozwój układu nerwowego i mózgu dziecka, zmniejsza ryzyko chorób nowotworowych i Alzheimera.
Skutki niedoboru:
- stłuszczenie wątroby
- stany lękowe, bóle głowy
Witamina B5- kwas pantotenowy
Kwas pantotenowy jest niezbędny w wielu czynnościach biologicznych, a zwłaszcza w przemianie węglowodanów. Dzienne zapotrzebowanie wynosi 8-10 mg, jest przeważnie pokrywane w pokarmach, ma obecnie niewielkie zastosowanie w lecznictwie. Stosuje się go w powikłaniach pożółtaczkowych, przewlekłym zaburzeniu oskrzeli, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, chorobach skórnych oraz uszkodzeniach rogówki. Bierze udział w syntezie i utlenianiu kwasów tłuszczowych, zapewnia prawidłową syntezę cholesterolu, hormonów sterydowych.
Skutki niedoboru:
- bóle mięśni i stawów
- skurcze nóg
- zmęczenie
- wypadanie włosów, siwienie
Witamina B6 ( pirydoksyna)
Występuje w kukurydzy, trzcinie cukrowej, otrębach ryżowych, drożdżach i mleku. Zapotrzebowanie dobowe na witaminę B6 wynosi ok. 1,25mg. Przy stosowaniu normalnej diety zapotrzebowanie to jest pokrywane. Objawy hipowitaminozy u ludzi nalezą do rzadkości, a przejawiają się brakiem równowagi psychicznej, obniżeniem nastroju i depresji oraz ogólnym osłabieniem.
Witamina B7 (biotyna)
Odpowiada za stan skóry, paznokci, zapobiega wypadaniu włosów, a także siwieniu.
Skutki niedoboru to:
- stany zapalne i podrażnienia skóry, wypadanie włosów
Witamina B8 (inozytol)
Sprzyja pracy układu nerwowego, wpływa również na prawidłową budowę komórek, a także na insulinowrażliwość. Inozytol ma duże znaczenie w leczeniu schizofrenii, a nawet zapobieganiu wadom wrodzonym.
Skutki niedoboru wit. B8
Możliwość rozwoju hiperinsulinemii, co może doprowadzić do rozwoju zespołu policystycznych jajników.
Witamina B9- kwas foliowy
Jedna z najważniejszych z witamin grupy B.
Wpływa na prawidłowy rozwój i funkcjonowanie komórek w organizmie. Dzięki niej powstają czerwone krwinki, zapobiega wadom wrodzonym i ma pozytywny wpływ na pracę układu nerwowego. Kwas foliowy zalecany jest kobietom w ciąży, ponieważ pozytywnie wpływa na rozwój płodu.
Witamina B12
Nazywana jest inaczej kobalaminą, występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego: w rybach, mięsie, drobiu.
Podobnie jak inne witaminy z grupy B bierze udział w przemianach tłuszczowych, białkowych i węglowodanowych, uczestniczy w wytwarzaniu czerwonych krwinek w szpiku oraz w syntezie neuroprzekaźnika serotoniny.
Warunkuje również podział komórkowy oraz syntezę kwasów nukleinowych DNA i RNA.
Rola witaminy B12 w organizmie to:
- produkowanie czerwonych krwinek
- odpowiada za funkcjonowanie układu nerwowego
- wspomaganie dobrego nastroju
- zmniejszenie poziomu lipidów we krwi
- synteza komórek (głównie szpiku kostnego)
Witamina B12 jest magazynowana w wątrobie, a następnie wraz z krwią rozprowadzana po całym organizmie. Dzienne zapotrzebowanie na wit. B12 uzależnione jest wieku.
Niski poziom wit.B12 powoduje obniżenie poziomu kwasu foliowego.
Skutki niedoboru:
- bladość skóry
- ciągłe uczucie zmęczenia, osłabienia
- uszkodzenia nerwów -niedobór wit.B12 może powodować uczucie mrowienia, kłucia w kończynach, zwłaszcza w dłoniach i stopach
- problemy z poruszaniem się - zmiany w sposobie chodzenia, zachowanie prawidłowej równowagi i koordynacji
- zapalenie języka, owrzodzenia w jamie ustnej, uczucie mrowienia, pieczenia i swędzenia
- zawroty głowy - z powodu małej ilości czerwonych krwinek dochodzi do dostarczania zbyt małej ilości tlenu do organizmu
- uszkodzenie nerwu wzrokowego w konsekwencji zaburzenia widzenia
- zaburzenia nastroju- skłonność do depresji
Witamina B13 (kwas orotowy)
Ułatwia metabolizm kwasu foliowego i witaminy B12, pomaga w funkcjonowaniu wątroby i wpływa korzystnie na leczenie stwardnienia rozsianego.
Witamina B15(kwas panganowy)
Wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu, rozszerzenie naczyń krwionośnych, poprawia ukrwienie mięśni i innych tkanek, zapobiega marskości wątroby.
Witamina B17(amigdalina)
Występuje w pestkach wielu owoców: jabłka, brzoskwiń, wiśni, moreli. Witamina B17 może zapobiegać rozrostowi nowotworów.
Kto powinien suplementować witaminy z grupy B?
Bardzo dobrym sposobem na uzupełnienie niedoborów witaminy B jest stosowanie suplementów, które można zakupić w aptece. Należą do nich takie preparaty jak: VitaminumB1, VitaminumB2 ,Vitaminum B6, Vitaminum B comlex , Olimp B12 Forte, Olimp Gold Vit B, Walmark B12, Vegevit, Naturell B12, Cefavit B12, Fosydyna, Molekin B1, Molekin B12, Niacin 500mg.
Suplementy te wpływają na poprawę codziennego samopoczucia, redukują stres, a także zmniejszają uczucie lęku i niepokoju.
Polecane są szczególnie:
- kobietom w ciąży
- wegeterianom
- osobom starszym
- osobom pijącym dużo kawy lub alkoholu
- osobom chorym i przyjmującym niektóre leki
Suplementacja witaminą B complex
Witamina B complex - zbiór witamin z grupy B, jest zalecana głównie w trakcie rekonwalescencji, po operacjach, nadkwasocie żołądka. Zwiększone zapotrzebowanie jest również w czasie ciąży, ale i podczas laktacji, podczas zażywania leków przeczyszczających.
Witamina B complex odpowiada za:
- prawidłową pracę układu nerwowego, łagodzi napięcie i stres, poprawia sprawność umysłu
- prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia i pokarmowego
- procesy metaboliczne – bierze udział w procesie przyswajania węglowodanów, zamienia glukozę na energię. Przy niedoborze witamin z grupy B może dojść do osłabienia organizmu, drżenia rąk, dystrofii mięśni. Mogą wystąpić stany zapalne skóry, męczliwość oczu, łzawienie czy nadwrażliwość na światło.
Witaminy z grupy B mają ogromny wpływ na zdrowie ludzkiego organizmu. Warto regularnie spożywać produkty które je zawierają: orzechy, pestki dyni, słonecznika, jajka, mleko, ryby, drób, szpinak, owsiankę. Po za tym bogate w witaminy B są również: grzyby, wątróbka, banany, marchew, owoce cytrusowe, owoce morza.