Wysoki cholesterol jak sobie z nim poradzić?
- Co to jest cholesterol?
- Przyczyny wysokiego poziomu cholesterolu
- “Dobry” i “zły” cholesterol – frakcje cholesterolu
- Jak obniżyć cholesterol
- Leki na cholesterol bez recepty
Co to jest cholesterol?
Cholesterol jest miękką, woskowatą, tłustą substancją, która występuje w komórkach i krwiobiegu ludzi i zwierząt.
Głównymi źródłami cholesterolu w diecie człowieka są:
- wątróbka i inne podroby
- mięso
- drób
- ryby
- owoce morza
- żółtka jaj
- nabiał z pełnego mleka
Cholesterol odgrywa ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu:
- wchodzi w skład struktury błon komórkowych, osłonek mielinowych nerwów
- jest materiałem wyjściowym do produkcji hormonów steroidowych: progesteronu, kortyzolu, aldosteronu, testosteronu i estradiolu a także kwasów żółciowych.
Głównym miejscem wytwarzania cholesterolu jest wątroba. Tam też produkowane są specjalne białka przy pomocy których odbywa się transport cholesterolu. Upośledzona funkcja wątroby oznacza zatem spadek produkcji zarówno samego cholesterolu jak i jego nośników.
Cholesterol mierzy się w miligramach na decylitr krwi. Prawidłowa zawartość cholesterolu w surowicy krwi wynosi poniżej 200 mg /dl. Poziom podwyższony cholesterolu to 200- 250 mg /dl, poziom znacznie podwyższony jest wtedy, gdy jego wartość przekroczy 250 mg/ dl. Chcąc sprawdzić poziom cholesterolu we krwi, należy poprosić lekarza rodzinnego o skierowanie na wykonanie badania, w aptekach można również kupić testy do samodzielnego badania poziomu cholesterolu we krwi. Po raz pierwszy poziom cholesterolu powinien być sprawdzony około 20 lat. Badanie warto powtarzać co rok szczególnie jeśli w rodzinie występowały choroby układu sercowo- naczyniowego, prowadzi się siedzący tryb życia lub pali się papierosy. Jeśli paziom jest zbyt wysoki, lekarz doradzi, jak go obniżyć, zmieniając tryb życia i dietę oraz redukując wagę ciała, bądź przepisze odpowiednie leki redukujące poziom cholesterolu w organizmie.
Przyczyny wysokiego poziomu cholesterolu
Podwyższone stężenie cholesterolu uznawane jest za wynik ryzyka miażdżycy i związane z nim częstsze występowanie choroby wieńcowej. Podwyższony poziom cholesterolu tzw. hiperlipidemia może być związany z :
- nadmiarem cholesterolu w pożywieniu
- upośledzonym wydalaniem cholesterolu z żółcią do przewodu pokarmowego
- zaburzonymi przemianami metabolicznymi cholesterolu np. w niedoczynności tarczycy
- rodzinnie, genetycznie uwarunkowanymi hipercholesterolemiami
- cukrzycą, nadwagą
- chorobami nerek
- brak aktywności fizycznej
Obniżony poziom cholesterolu może być skutkiem:
- niedożywienia
- upośledzonej produkcji cholesterolu przez uszkodzone komórki wątroby
- zaburzeń wchłaniania cholesterolu z przewodu pokarmowego np. w zespołach złego wchłaniania
- wzmożonej ucieczki cholesterolu przez przewód pokarmowy np. w przetokach żółciowych
- w nadczynności tarczycy
“Dobry” i “zły” cholesterol – frakcje cholesterolu
Cholesterol podobnie jak inne substancje tłuszczowe nie rozpuszcza się we krwi i musi być transportowany do i z komórek przez specjalne nośniki zwane lipoproteinami:
- lipoproteina o małej gęstości LDL
- lipoproteina o dużej gęstości gęstości HDL
Głównym nośnikiem cholesterolu we krwi jest lipoproteina o małej gęstości LDL.
LDL to tak zwany zły cholesterol, któremu przypisuje się działanie miażdżycotwórcze. W badaniu surowicy krwi LDL-powinien stanowić ok 50-75% cholesterolu całkowitego.
Jeśli zbyt dużo LDL krąży we krwi, cholesterol może powoli odkładać w komórkach ścian tętnic razem z innymi substancjami takimi jak wapń, tworząc złogi nazywane blaszkami miażdżycowymi zatykając światło naczynia i prowadząc w konsekwencji do miażdżycy. Jeśli zakrzep krwi utworzy się w obszarze zwężenia tętnicy wieńcowej, może zablokować przepływ krwi do części mięśnia sercowego i powodować zawał serca. Zakrzep blokujący przepływ krwi do pewnych obszarów mózgu może wywołać udar mózgu. Wysoki poziom LDL świadczy o wysokim ryzyku choroby niedokrwiennej serca, dlatego frakcję lipoproteinowa LDL o małej gęstości nazywa się” złym cholesterolem”.
HDL – to tzw. dobry cholesterol, któremu przypisuje się działanie przeciwmiażdżycowe, w badaniu powinien stanowić 20-35 % cholesterolu całkowitego. W przybliżeniu jedna czwarta do jednej trzeciej cholesterolu we krwi jest przenoszona za pomocą lipoproteiny HDL. Jej głównym zadaniem jest:
- usuwanie nadmiaru cholesterolu ze ścian tętnic i transportowanie go z powrotem do wątroby, gdzie nadwyżka jest przekazywana do żółci i wydalona z organizmu przez jelito cienkie i jelito grube
- usuwa nadmiar cholesterolu z płytek miażdżycowych, opóźniając ich narastanie.
Dlatego potocznie frakcja HDL nazywana jest “dobrym cholesterolem”
Objawy zbyt wysokiego cholesterolu
Wysoki poziom cholesterolu w organizmie nie daje często objawów, pierwsze sygnały pojawiają się dopiero, gdy nagromadzi się jego we krwi w bardzo dużych ilościach.
Najczęściej dotyczy osób po 45 roku życia oraz u osób z nadwagą lub otyłością. Podwyższony cholesterol może również niekiedy wystąpić u osób młodych, dzieci i nastolatków a także u osób szczupłych. Wysoki poziom cholesterolu zagraża zdrowiu a nawet życiu.
Najczęstsze objawy wysokiego poziomu cholesterolu to:
- zaburzenia funkcjonowania wątroby i problemy z trzustką
- dotkliwy ból w nogach
- skurcze łydek
- błyszcząca, blada naciągnięta skóra stóp
- słabe i zmęczone nogi
- tworzenie się guzków na ścięgnach nadgarstków i ścięgnie Achillesa
- ból w klatce piersiowej w konsekwencji choroba wieńcowa
- żółtaki cholesterolowe- żółte grudki tworzące się w okolicach kącików oka wewnętrznego, łokci, kolan, na powiekach
Jak obniżyć cholesterol?
Przede wszystkim należy zadbać o dietę, zdrowy tryb życia i aktywność fizyczną.
Na poprawę profilu lipidowego wpływają:
- zmniejszenie spożycia tłuszczów trans i tłuszczów nasyconych
- zmniejszenie masy ciała
- unikanie spożycia alkoholu i palenia papierosów
- zwiększenie spożycia błonnika (płatki owsiane, siemię lniane)
- spożywanie żywności wzbogaconej fitosterolami
- stosowanie suplementów zawierających wielonienasycone tłuszcze z grupy omega3
- zwiększenie aktywności fizycznej
- ograniczenie spożywania tłustych mięs, tłustego nabiału i gotowych wyrobów cukierniczych
- należy spożywać chude mięso, ryby morskie
- ograniczyć spożywanie potraw smażonych, chipsów i żywności fast food
- spożywać duże ilości owoców i warzyw
Leki na cholesterol bez recepty
Zawierają głównie wyciągi roślinne z ziela karczocha, ortopestu plamistego, które mają za zadanie obniżyć poziom cholesterolu. Dodatkowo w swoim składzie zawierają witaminy z grupy B, sterole roślinne, poliksanol, monakolinę K.
Dostępne w aptece bez recepty preparaty na obniżenie cholesterolu to:
- Armolipid –suplement diety stosowany w celu ustabilizowania poziomu cholesterolu, zawiera aktywne składniki które pozwalają na opóźnienie lub rezygnację z sięgnięcia po leki na receptę obniżające poziom cholesterolu, zapewnia naturalną ochronę układu sercowo-naczyniowego.
- Sylimarol Cholesterol - wyciąg z ziela karczocha i ostropestu plamistego pomaga utrzymać właściwy poziom cholesterolu, wspiera prawidłową pracę wątroby
- Berimal –kapsułki wspomagające utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu, poziom glukozy, prawidłowe mikrokrążenie, działa antyoksydacyjnie dzięki zawartości czosnku
- Cholester – preparat zawierający sterole roślinne pomaga utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu, wspomaga pracę serca i układu nerwowego
- Lipiforma –preparat zawierający monakolinę K, kwas foliowy, witaminy z grupy B: B6 i B12 i chrom, utrzymuje prawidłowy poziom cholesterolu, glukozy i homocysteiny
- Cynacholin- zawiera wyciąg z ziela karczocha, łagodzi objawy niestrawności, wzdęcia, pobudza wydzielanie żółci
- Proliver –suplement diety, pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu wątroby, wspomaga trawienie, utrzymuje prawidłowy poziom cholesterolu we krwi
Komentarz (01)
-
Nataliamar 4, 2021Rewelacyjny artykuł, myślałem że wiem sporo o cholesterolu,ale Autor mnie totalnie zaskoczył swoją wiedzą i doświadczeniem w tym temacie. Pewnych rzeczy nie wiedziałem. Dziękuję za nietuzinkowy i przystępnie napisany artykuł . Z wyrazami szacunku Natalia