Trądzik u dorosłych – przyczyny i leczenie
Trądzik to choroba dermatologiczna, której towarzyszy powstawanie pryszczy i zaskórników. Zmiany skórne często maja charakter zapalny, przez co miejsca wykwitów są dodatkowo zaczerwienione. Trądzik wpływa negatywnie na samoocenę osób nim dotkniętych. Sprawia, że czują się niepewne siebie, zwłaszcza w towarzystwie ludzi, których nie znają. Osoby borykające się z trądzikiem obawiają się, że ich choroba zmniejsza ich szanse na rynku pracy oraz utrudnia znalezienie stałego partnera. Wbrew pozorom pryszcze i zaskórniki pojawiają się nie tylko u młodzieży, która wkroczyła w okres dojrzewania. Czym jest trądzik u dorosłych? Jakie są jego przyczyny i formy leczenia?
- Przyczyny powstawania trądziku u dorosłych
- Jak/czym trądzik u dorosłych różni się od trądziku młodzieńczego?
- Gdzie zlokalizowany jest trądzik u dorosłych?
- Rodzaje trądziku u dorosłych
- Jak leczyć trądzik u dorosłych?
- Pielęgnacja skóry trądzikowej u dorosłych
- Kosmetyki do cery trądzikowej, które warto mieć pod ręką
Przyczyny powstawania trądziku u dorosłych
Trądzik u dorosłych z roku na rok dotyka coraz większą liczbę osób. Kiedyś z pryszczami i zaskórnikami borykały się głównie osoby młode. W ich przypadku przyczyną zmian skórnych była burza hormonalna. U dziewcząt trądzik na ogół pojawiał się ok. 14. roku życia, natomiast u chłopców ok. 16. roku życia. Pryszcze i zaskórniki zazwyczaj ustępowały samoistnie po upływie 3-5 lat. Krótko mówiąc, trądzik znikał na początku studiów. Niestety, ostatnio coraz częściej obserwuje się pryszcze i zaskórniki u osób po trzydziestce, a nawet czterdziestce. Wiele z nich w młodości w ogóle nie miało większych problemów skórnych. Naukowcy uważają, że za trądzik u dorosłych odpowiadają dwa wiodące czynniki – stres oraz niewłaściwa dieta.
Jak/czym trądzik u dorosłych różni się od trądziku młodzieńczego?
Jak wykazały liczne badania, trądzik u dorosłych rzadko miewa związek z ogólnoustrojowymi zaburzeniami hormonalnymi. Dużo częściej za zmianami skórnymi stoją stres oraz niewłaściwa dieta. Choć dużą popularnością w leczeniu trądziku u dorosłych cieszą się tabletki antykoncepcyjne, to przynoszą one krótkotrwałą poprawę. Problem często nawraca tuż po ich odstawieniu. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że stres, jaki im towarzyszy każdego dnia, przyczynia się do nadmiernej produkcji łoju. Jednocześnie za każdym razem, gdy denerwujemy się problemami w pracy, dochodzi do uwolnienia neuromediatorów prozapalnych. Także niewłaściwa dieta stanowi przyczynę trądziku u dorosłych. Za wykwity skórne odpowiadają produkty o wysokim indeksie glikemicznym, do których zaliczamy m.in. fast foody, słodycze oraz żywność wysoko przetworzoną, vide chleb tostowy, który może spędzić na sklepowej półce długie miesiące, a nawet lata. Niewłaściwa dieta, którą pokrótce opisaliśmy powyżej, przyczynia się do gwałtownego wyrzutu insuliny, co z kolei powoduje syntezę androgenów nasilających łojotok. Wśród innych przyczyn trądziku u dorosłych wymienia się:
- nietolerancje pokarmowe;
- alergie pokarmowe;
- stosowanie niewłaściwych kosmetyków (trądzik kosmetyczny).
Na tym jednak nie kończą się różnice między trądzikiem u dorosłych a trądzikiem młodzieńczym. Naukowcy zauważyli bowiem, że wydzielina produkowana przez gruczoły łojowe u osób dorosłych jest znacznie gęstsza, co utrudnia jej przedostawanie się przez zrogowaciały naskórek na zewnątrz. W rezultacie zapycha ona pory i staje się w nich doskonałą pożywką dla licznych bakterii, w tym beztlenowców z gatunku Propionibacterium acne. W praktyce przekłada się to na powstawanie silnych stanów zapalnych wokół pryszczy, grudek i krostek. Zmianom skórnym nierzadko towarzyszą ropne nacieki.
.jpg)
Gdzie zlokalizowany jest trądzik u dorosłych?
Warto podkreślić też, że trądzik u dorosłych charakteryzuje się inną lokalizacją niż trądzik młodzieńczy. Zazwyczaj pryszcze i zaskórniki pojawiają się na żuchwie, brodzie, w okolicach ust i na szyi. Ich obszar występowania nie jest wprawdzie tak rozległy jak u młodzieży borykającej się z trądzikiem, ale ma charakter trwałych zmian zapalnych skóry. Często pryszcze występują na suchej brodzie, podczas gdy u młodych osób skóra wykazuje tendencję do przetłuszczania. W praktyce przekłada się to na odmienne strategie walki z trądzikiem. O ile trądzik młodzieńczy często nie pozostawia po sobie pamiątek w postaci trwałych blizn, o tyle zmiany skórne u osób dorosłych często skutkują nieestetycznymi bruzdami i przebarwieniami, które trzeba rozjaśniać za pomocą zabiegów na bazie kwasów.
Rodzaje trądziku u dorosłych
Przyczyny trądziku u dorosłych, jak wykazaliśmy powyżej, bywają różne. W zależności od źródła dolegliwości, wyróżniamy:
- trądzik zaskórnikowy – uchodzi za najłagodniejszą postać choroby. Manifestuje się charakterystycznymi, czarnymi kropkami w strefie T, na którą składają się czoło, nos i broda. Wągry stanowią konsekwencję nadmiernej produkcji łoju. Sebum zalegając w porach, ulega oksydacji, przez co zmienia zabarwienie, co objawia się czarnymi punktami na skórze. Wiele osób próbuje je wyciskać, co może doprowadzić do trwałych blizn i poważnych nadkażeń bakteryjnych, wymagających leczenia za pomocą antybiotyku. Zaskórniki najlepiej usunąć za pomocą peelingu – mechanicznego, enzymatycznego lub chemicznego;
- trądzik pospolity – w jego przypadku mamy do czynienia z przewlekłą chorobą zapalną gruczołów łojowych i ujść mieszków włosowych. U osób dotkniętych tą przypadłością pojawiają się zarówno wykwity niezapalne (zaskórniki zamknięte i otwarte), jak również zapalne (krosty, torbiele i grudki). W 90% przypadków problematyczne zmiany skórne są zlokalizowane na twarzy. W przypadku osób dorosłych trądzik pospolity może prowadzić do trudnych do usunięcia blizn oraz przebarwień;
- trądzik grudkowaty – ta odmiana trądziku najczęściej dotyczy chłopców w wieku dojrzewania, rzadziej dotyka młodych dziewcząt. Niestety, pojawia się też u dorosłych. Jej cechę charakterystyczną stanowią wypukłości o stałej konsystencji oraz wysokości powyżej 1 cm. Są one mocno wypukłe i widoczne gołym okiem, dlatego tak trudno ukryć je pod mocno kryjącym podkładem. Ten może zatuszować zaczerwienienia i zaskórniki, nie radzi sobie jednak z maskowaniem tak wypukłych zmian skórnych;
- trądzik krostkowy – u osób dotkniętych tym rodzajem schorzenia obok zaskórników, czyli najłagodniejszych zmian skórnych, pojawiają się niewielkie krostki, niektórzy określają je mianem kaszki. Nie są one niebezpieczne, dopóki nie wda się nadkażenie bakteryjne. Wówczas dochodzi do powstania stanu zapalnego, a wydzielina może zmienić charakter na ropny. Aby nie dopuścić do tej niepożądanej sytuacji, należy powstrzymać się przed odruchem samodzielnego wyciskania krost. Lepiej pozbyć się ich w inny, rekomendowany przez dermatologów sposób. Pamiętajmy, iż na palcach oraz pod paznokciami mamy mnóstwo bakterii, z istnienia których często nie zdajemy sobie sprawy;
- trądzik różowaty – to przypadłość, z którą boryka się ok. 2% populacji. Dotyka ona osoby dorosłe w wieku 25-35 lat oraz 45-55 lat. Trądzik różowaty charakteryzuje się zaczerwienieniem środkowych partii twarzy, czyli czoła, nosa i brody. Do zaczerwienienia może dojść wskutek spożywania pikantnych potraw, wejścia do gorącego pomieszczenia lub picia alkoholu. Jeśli problem pozostawimy sam sobie, to choroba może przejść w formę zaawansowaną. Obserwuje się wówczas przerost gruczołów łojowych, zwłóknienia oraz obrzęki limfatyczne;
- trądzik hormonalny – jego cechą charakterystyczną są gwałtowne zmiany stanu cery. Jednego dnia twarz jest piękna i gładka, jesteś pewna siebie i szczęśliwa. Jednak kilkanaście godzin później, tuż po przebudzeniu, dostrzegasz podskórne, twarde guzki. Te potrafią utrzymywać się od kilku do kilkunastu dni. Trądzik hormonalny często występuje u kobiet tuż przed okresem, podczas ciąży oraz w okresie okołomenopauzalnym. Także stres, na który jesteśmy nieustannie narażeni, powoduje zwiększoną syntezę androgenów, w tym testosteronu, który przyczynia się do zwiększonej syntezy łoju. Nadmiar sebum zatyka ujścia gruczołów łojowych i powoduje powstawanie podskórnych guzków. W związku z tym warto przyswoić sposoby radzenia sobie ze stresem.
.jpg)
Jak leczyć trądzik u dorosłych?
Trądzik u dorosłych wymaga leczenia. Jeśli zauważyłeś u siebie charakterystyczne zmiany skórne, zapisz się na wizytę u dermatologa. Osoby, u których zmiany trądzikowe mają postać delikatnych krostek, mogą sięgnąć po maść na pryszcze np. maść cynkową lub Tormentiol. Warto jednak pamiętać, że choć oba produkty są dostępne bez recepty, to nie działają na głębszy trądzik u dorosłych. Jeśli borykasz się z poważniejszymi zmianami skórnymi, skorzystaj z pomocy dermatologa. Specjalista może przepisać ci środki na receptę, w tym retinoidy stanowiące pochodną witaminy A. To bardzo silne leki, które regulują syntezę łoju, obkurczają pory i tym samym zapobiegają powstawaniu pryszczy oraz bolesnych grudek i guzków. Retinoidy jednocześnie oczyszczają skórę i przyczyniają się do jej złuszczania. Można stosować je zewnętrznie w formie żelu lub wewnętrznie w formie tabletek. Retinoidy doustne wymagają równoległego wdrożenia antykoncepcji hormonalnej lub spirali wewnątrzmacicznej. Zażywając je, nie wolno zajść w ciążę, ponieważ mogą one doprowadzić do trwałych uszkodzeń płodu. Wiele kobiet odczuwa wyraźną poprawę stanu cery po rozpoczęciu przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych.
Pielęgnacja skóry trądzikowej u dorosłych
Podstawą pielęgnacji cery trądzikowej jest dokładne oczyszczanie. Podczas niego pozbywamy się nie tylko nadmiaru sebum, ale też zanieczyszczeń, potu oraz resztek kosmetyków do makijażu. Warto jednak podkreślić, iż nie należy przesadzać z oczyszczaniem. Zbyt częste mycie twarzy może skutkować zwiększoną produkcją łoju, czego wolelibyśmy uniknąć. W związku z tym wystarczy tę czynność ograniczyć do 2 razy dziennie. Twarz oczyszczamy za pomocą pianek lub żeli dedykowanych cerze trądzikowej np. Iwostin Purritin aktywny żel do mycia twarzy na trądzik. Tego typu produkty zawierają substancje aktywne, które zmniejszają wydzielanie sebum i ograniczają namnażanie bakterii odpowiedzialnych za wykwity skórne. Ponadto kosmetyki do cery trądzikowej zostały tak opracowane, aby łagodziły podrażnienia i przyczyniały się do regeneracji naskórka. Jednocześnie zapewniały cerze optymalne nawilżenie oraz fizjologiczne pH, które jest lekko kwaśne i tym samym ogranicza namnażanie potencjalnych patogenów.
Kosmetyki do cery trądzikowej, które warto mieć pod ręką
Cera trądzikowa wymaga regularnego usuwania martwego, zrogowaciałego naskórka, aby ten nie zapychał ujść gruczołów łojowych. W przypadku trądziku zaskórnikowego można tego dokonać, sięgając po peeling mechaniczny. Natomiast pozostałe rodzaje trądziku u dorosłych wymagają wdrożenia peelingu enzymatycznego, który jest dużo delikatniejszy i nie przyczynia się do rozdrapania zmian skórnych i rozniesienia bakterii po całej twarzy. Peeling nakładamy na skórę twarzy, szyi i dekoltu 2-3 razy w tygodniu. Produktem godnym uwagi wydaje się Dermedic Hydrain 3 peeling enzymatyczny. Czasem warto sięgnąć po dermokosmetyk do zadań specjalnych, który nakładany punktowo wysusza niedoskonałości, np. Afronis Care Lipożel punktowy do cery trądzikowej.