Czy leki wpływają na wynik badania krwi?

Badanie krwi – co to jest?

Badanie krwi to podstawowe badanie najczęściej zalecane przez lekarzy. Wyniki pomagają poznać ogólny stan zdrowia pacjenta i w razie potrzeby zaplanować leczenie. Wiele chorób identyfikujemy przez badanie krwi, które może wykryć obecność drobnoustrojów, przeciwciał, związków chemicznych np. glukozy we krwi. Powszechnym badaniem jest morfologia z którego dowiadujemy się o liczbie czerwonych krwinek i płytek, ilości hemoglobiny we krwi. Morfologia pomaga w rozpoznawaniu takich chorób jak białaczka, anemia, małopłytkowość. Próbka krwi jest pobierana zazwyczaj z żyły przedramienia.

Badanie krwi a zażywanie leków

Procesy metaboliczne u człowieka mogą ulegać zaburzeniu nie tylko pod wpływem czynników chorobotwórczych, ale także pod wpływem wprowadzonych do organizmu leków. Związki te obecne w badanej krwi zmieniają wyniki analiz, komplikują i utrudniają właściwą interpretacje. Jednym z podstawowych optymalnych wymogów jest, aby badania laboratoryjne mogły być wykonywane jedynie u ludzi nie otrzymujących żadnych leków. Obecnie zasada ta jednak wyjątkowo może być stosowana. Bardzo rozpowszechniło się bowiem zażywanie różnych leków (witaminy, leki nasenne, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe itp.). W tych przypadkach na parametry laboratoryjne nakłada się wpływ nie tylko toczącego się procesu chorobowego, ale także wpływ jednego lub wielu wprowadzanych do organizmu leków lub substancji toksycznych. Przyjmowane leki oraz niektóre ich metabolity mogą zawyżać lub zaniżać poziom białka, cholesterolu, trójglicerydów, kwasu moczowego itd. Zażywanie leków - stanowi ryzyko zafałszowania rzeczywistych wyników badań krwi dotyczących funkcjonowania wątroby. Złe wyniki wskazujące zaburzenia pracy wątroby mogą być spowodowane przyjmowaniem popularnych leków:

• przeciwbólowych i przeciwzapalnych,
• doustnych leków antykoncepcyjnych,
• antybiotyków i sterydów,
• wit.C.

Jednym z podstawowych badań sprawdzających prawidłową pracę nerek jest poziom kreatyniny. Okazuje się ze zwykła witamina D może powodować wzrost poziomu kreatyniny. Podwyższony poziom kreatyniny może również wystąpić po zastosowaniu wysokich dawek leków przeciwmiażdżycowych, przeciwwymiotnych, moczopędnych czy przeciwnowotworowych.

Poziom cholesterolu i trójglicerydów może ulec zmianie w wyniku zażywania takich leków jak:

• antykoncepcyjne,
• leki stosowane w alergii,
• antybiotyki.

Leki mogą zmieniać wyniki badań również na skutek reakcji chemicznych z wykorzystanymi w testach preparatami i odczynnikami. Przykładem może być witamina C.

Jakie leki wpływają na badanie krwi?

• Kwas acetylosalicylowy - nawet przyjmowany w małych dawkach może zafałszować układ krzepnięcia i wzrost stężenia kreatyniny.
• Popularny furosemid o działaniu moczopędnym podawany przy obrzękach zaniża wyniki badań ALT i AST - czynników służących do oceny stopnia uszkodzenia wątroby także zawyża wyniki badania hormonów tarczycy FT3 i FT 4.
• Witamina C - może zaniżać wynik oznaczenia erytrocytów, leukocytów, glukozy w moczu.
• Tiazydy - stosowane w leczeniu nadciśnienia powodują wzrost stężenia wapnia i obniżenia poziomu potasu.
• Leki przyjmowane z powodu astmy np. Theovent i Pulmicort wpływają na gospodarkę węglowodanową, a w rzadkich przypadkach mogą spowodować zwiększenie liczby białych krwinek.
• Ibuprofen - lek przeciwbólowy zmienia wynik leukocytów.
• Leki przeciwbólowe - wpływają na stężenie amoniaku i glukozy we krwi oraz na wyniki prób wątrobowych.
• Antybiotyki - wpływają na wynik prób wątrobowych i gospodarkę lipidową.
• Leki antykoncepcyjne - mogą mieć wpływ na wartość stężenia prolaktyny - hormon odpowiedzialny za regulację cyklu miesiączkowego, laktację i utrzymanie ciąży. Mają wpływ też na stężenie magnezu i jodu we krwi.
• Lek o nazwie ACC - środek ułatwiający odkrztuszanie wydzieliny - obniża poziom kreatyniny, HDL, trójglicerydów czy kwasu moczowego.
• Paracetamol, leki stosowane w profilaktyce i leczenia zakażeń dróg moczowych zawierających nitrofurantoinę oraz leki przeciwgruzlicze mogą wywołać niedokrwistość.
• Leki przeczyszczające - obniżenie stężenia wapnia.
• Insulina, doustne leki przeciwcukrzycowe, propranolol - obniżenie poziomu glukozy.

Niekiedy wyniki stają się wiarygodne zaraz po odstawieniu leku, czasem jednak zmienione wartości utrzymują się jeszcze jakiś czas. Jeśli lekarz nie zaleci inaczej leki stosowane na stałe należy zażyć po porannym badaniu krwi.